Wiara i Rozum
jak marchewka z groszkiem.

[Fides et Ratio]

Jan Andrzej Kłoczowski OP



"Wiara i rozum (Fides et ratio) są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy. Sam Bóg zaszczepił w ludzkim sercu pragnienie poznania prawdy, którego ostatecznym celem jest poznanie Jego samego, aby człowiek -- poznając Go i miłując -- mógł dotrzeć także do pełnej prawdy o sobie. (...)
W niniejszej Encyklice pragnę skupić się na zagadnieniu samej prawdy oraz na jej fundamencie w relacji do wiary. Nie sposób bowiem zaprzeczyć, że przede wszystkim młode pokolenia, do których należy i od których zależy przyszłość, w obecnym okresie szybkich i złożonych przemian mogą czuć się pozbawione autentycznych punktów odniesienia. Potrzeba znalezienia fundamentu, na którym można zbudować życie osobiste i społeczne, daje się szczególnie mocno odczuć zwłaszcza wówczas, gdy człowiek przekonuje się, jak niepełne są propozycje, które rzeczywistość doraźną i przemijającą wynoszą do rangi wartości, budząc fałszywe nadzieje na odkrycie prawdziwego sensu istnienia. Pod ich wpływem wielu ludzi doprowadza swoje życie na krawędź przepaści, nie zdając sobie sprawy, co ich czeka. Przyczyną tego jest także fakt, że niejednokrotnie ci, którzy zostali powołani, aby w różnych formach kultury ukazywać owoce swoich przemyśleń, odwrócili spojrzenie od prawdy, przedkładając doraźny sukces nad trud cierpliwego poszukiwania tego, co naprawdę warto uczynić treścią życia. Filozofia, która ze względu na swą wielką odpowiedzialność za kształtowanie myśli i kultury winna nieustannie wzywać do szukania prawdy, musi stanowczo powrócić do swego pierwotnego powołania. Właśnie dlatego odczuwam nie tylko potrzebę, ale także obowiązek wypowiedzenia się na ten temat, aby u progu trzeciego tysiąclecia ery chrześcijańskiej ludzkość wyraźniej uświadomiła sobie, jak wielkimi zdolnościami została obdarzona, i odważnie podjęła na nowo realizację planu zbawienia, w który są wpisane jej dzieje."

Jan Paweł II:
encyklika Fides et Ratio, w Rzymie, 14 września 1998

jeśli masz jakieś pytania, sugestie czy komentarze na temat wykładu to bardzo prosimy







> Jan Paweł II: encyklika Fides et Ratio,
Wiara i rozum (Fides et ratio) są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy. Sam Bóg zaszczepił w ludzkim sercu pragnienie poznania prawdy, którego ostatecznym celem jest poznanie Jego samego, aby człowiek — poznając Go i miłując — mógł dotrzeć także do pełnej prawdy o sobie (por. Wj 33, 18; Ps 27 [26], 8-9; 63 [62], 2-3; J 14, 8; 1 J 3, 2).
[w Rzymie, 14 września 1998]

> Jan Paweł II: adhortacja apostolska Catechesi tradendae - o katechizacji w naszych czasach,
Dziełu katechizacji Kościół zawsze poświęcał wiele wysiłków, jako jednemu ze swych najważniejszych zadań, gdyż Zmartwychwstały Chrystus, przed powrotem do Ojca, dał Apostołom ostatnie polecenie, aby czynili uczniów ze wszystkich narodów i nauczali je zachowywać wszystko, cokolwiek im przykazał. Apostołom powierzył także obowiązek i władzę głoszenia ludziom tego, co sami o Słowie Życia usłyszeli i własnymi oczyma ujrzeli, na co patrzyli i czego własnymi rękami dotykali. Powierzył im jednocześnie zadanie i władzę autorytatywnego wyjaśniania tego, czego jako Pan ich nauczył, mianowicie swoich słów, czynów, znaków i przykazań. Dał im też Ducha Świętego, aby tę misję mogli wypełnić. Wkrótce nazwano katechezą całość wysiłków podejmowanych w Kościele dla powoływania uczniów i dla pomagania ludziom w uwierzeniu, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym, aby przez wiarę mieli życie w imię Jego, aby ich wychowywać i uczyć tego życia, budując w ten sposób Ciało Chrystusa. Kościół nigdy nie przestał temu poświęcać swoich sił.
[W Rzymie, u Świętego Piotra, 16 października 1979]

> Jan Paweł II: O pojednanie między wiarą, rozumem i kulturą - przemówienie do członków Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego,
Znane są współczesne zagrożenia indywidualizmu, pragmatyzmu i racjonalizmu, które przenikają również do środowisk zajmujących się oświatą. Kościelne instytucje kulturalne, kierując się gorliwą miłością, winny starać się zawsze łączyć posłuszeństwo wiary z «odwagą rozumu» (Fides et ratio, 48). Nauczyciele uniwersyteccy nie mogą zapominać, że działalności dydaktycznej musi zawsze towarzyszyć wysiłek zgłębiania prawdy, zwłaszcza prawdy objawionej. Dlatego powinni łączyć naukową ścisłość, jakiej wymaga od nich działalność akademicka, z pokorą i gotowością do otwierania się na słowo Boże, spisane bądź przekazywane, pamiętając zawsze, że autentyczna interpretacja Objawienia została powierzona «samemu tylko żywemu Urzędowi Nauczycielskiemu Kościoła», który wypełnia tę misję w imieniu Jezusa Chrystusa (por. Dei verbum, 10).
[w Rzymie, 27 kwietnia 2004]

> Jan Paweł II: konstytucja apostolska Sapientia Christiana - o uniwersytetach i wydziałach kościelnych,
Christian wisdom, which the Church teaches by divine authority, continuously inspires the faithful of Christ zealously to endeavor to relate human affairs and activities with religious values in a single living synthesis. Under the direction of these values all things are mutually connected for the glory of God and the integral development of the human person, a development that includes both corporal and spiritual well - being. Indeed, the Church's mission of spreading the Gospel not only demands that the Good News be preached ever more widely and to ever greater numbers of men and women, but that the very power of the Gospel should permeate thought patterns, standards of judgment, and norms of behavior; in a word, it is necessary that the whole of human culture be steeped in the Gospel.
[w Rzymie, 15 kwietnia 1979]

> Jan Paweł II: konstytucja apostolska Ex corde Ecclesiae - o uniwersytetach katolickich,
Narodzony z serca Kościoła, uniwersytet katolicki stanowi część tradycji sięgającej samych początków instytucji uniwersytetu i jawi się niezmiennie jako jedyny w swoim rodzaju ośrodek twórczej pracy i promieniowania wiedzy, służący dobru ludzkości. Wypełniając swe powołanie, Universitas magistrorum et scholarium oddaje się badaniom naukowym oraz nauczaniu i formacji studentów, którzy z własnej woli towarzyszą swym nauczycielom, złączeni z nimi tą samą miłością wiedzy. Uniwersytet katolicki dzieli wraz z wszystkimi innymi uniwersytetami owo gaudium de veritate, tak drogie św. Augustynowi, to jest radość poszukiwania prawdy we wszystkich dziedzinach wiedzy, odkrywania jej i głoszenia. Jego szczególnym zadaniem jest „egzystencjalne jednoczenie w pracy intelektualnej dwóch porządków rzeczywistości, które nazbyt często są sobie przeciwstawiane, jak gdyby były wzajemnie sprzeczne: porządki te to z jednej strony poszukiwanie prawdy, a z drugiej pewność, że zna się już źródło prawdy”.
[w Rzymie, 15 sierpnia 1990]

> Jan Paweł II: Pieśń Mdr 9, 1-6. 9-11 — modlitwa o dar mądrości - przemówienie podczas audiencji generalnej,
[Watykan, 29 stycznia 2003]

> Jan Paweł II: Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego - List do kard. Josepha Ratzingera,
[Watykan, 2 lutego 2003]